Ірына Жарнасек
Памяць – гэта праца душы і рук
А мы почасту гэткія лянівыя!
Памяць – гэта чуйнасць.
А мы часта такія сонныя!
Памяць – гэта любоў да тых,
каго ўжо няма з намі.
Ірына Жарнасек
Любіць сваю зямлю і тое, што ёсць
добрага і светлага на ёй, - асноўны лейтматыў
у творчасці празаіка, члена Саюза пісьменнікаў Беларусі Жарнасек Ірыны
Францаўны.
Нарадзілася Ірына Францаўна 17 студзеня 1953 года ў вёсцы Чаронкі
Глыбоцкага раёна Віцебскай вобласці ў
сям’і калгаснікаў Балабан Франца
Адамовіча і Аляксандры Вікенцьеўны.
Скончыла Пліскую сярэднюю школу, працавала загадчыцай Мамайскай сельскай
бібліятэкі, адначасова вучылася завочна ў Мінскім інстытуце культуры.
Першае апавяданне "Суніцы” было змешчана на старонках часопіса "Работніца і
сялянка”. З 1977 года Ірына Францаўна жыве ў г. Наваполацку. Спачатку працавала
загадчыцай чытальнай залы ў бібліятэцы трэста № 16 "Нафтабуд”, затым пяць гадоў
была карэспандэнтам газеты "Знамя новостройкі”; з 1983 года – карэспандэнт
гарадской газеты "Химик”, некаторы час супрацоўнічала з "Новай газетай”,
узначальвала цэнтр нацыянальнай культуры. З 1988 года з’яўляецца членам Саюза журналістаў.
Значным
творчым набыткам пісьменніцы быў выхад яе першай кнігі "Ліст да сына” ў 1986 годзе. Літаратурная крытыка і чытачы адразу
звярнулі ўвагу на гэту кнігу. І ў 1987 годзе за кнігу "Ліст да сына” Ірына
Жарнасек стала Лаўрэатам прэміі
камсамола Віцебшчыны. У гэтым жа годзе яе прымаюць у члены Саюза пісьменнікаў.
У апавяданнях І.Жарнасек адчуваецца наш
глыбоцкі каларыт . Дзеючыя асобы
маюць прозвішчы, якія шырока распаўсюджаны на Глыбоччыне. Шмат мясцовых
слоў, як, напрыклад, "сцепануўся”, "пацвельвацца”, "порстка”, "атымалка”,
"варэйка”, "уквяліць” і інш.
Другая кніга І.Жарнасек "Гульні над студняй” уздымае праблемы маральнасці і
нацыянальнай годнасці. Тут згадваюцца славутыя
імёны глыбоцкага краю – Язэп Драздовіч і Ігнат Буйніцкі.
Марыя Баравік
Не крыўдзі чалавека чалавек
Ачалавеч ты свой імгненны век!
Марыя Баравік
Баравік (Новікава) Марыя Якаўлеўна
нарадзілася ў 1946 годзе ў вёсцы
Прэабражэнка Глыбоцкага раёна. Закончыла Падсвільскую сярэднюю школу,
потым Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт, аддзяленне журналістыкі. Працавала ў
доме культуры, у рэдакцыі раённай
газеты, у дзіцячай бібліятэцы п. Падсвілле.
Літаратурную працу пачала ў 1967 годзе. У1985 годзе выйшла яе першая кніга "Поле долі”,
друкавалася ў часопісах "Маладосць”, "Родная прырода”, у рэспубліканскіх газетах. У 1993 годзе прынята
ў Саюз пісьменнікаў Беларусі.
У 1995 годзе пабачыла свет другая кніга М.Баравік "Вір пяшчоты і журбы”.
Гэта споведзь лірычнай гераіні, душы кволай і чулай, якая святлом і тугой адгукаецца
на ўсе праявы жыцця. Тут і роздум аб
перажытым, і сцвярджэнне нязгаснага промня ў чалавеку, сувязь з прыродай,
замілаванне ёю, душэўны заклік дзівіцца
жыццю, трывога за яго будучыню ў сувязі з чарнобыльскай трагедыяй.
Не абдзяляе сваёй увагай М.Баравік і дзетак маленькіх. У зборніку дзіцячай
паэзіі "Самавар у лесе” надрукаваны
вершаваныя загадкі паэтэсы і
казка "Лесавік – бяроставы чаравік”. Яна пераклала кнігу рускага паэта
Ю.Уладзімірава "Дзівакі” на беларускую мову. Марыя Якаўлеўна – шчыры патрыёт
свайго краю, нястомны змагар роднай беларускай мовы.
Калі
мы называем свой край Беларуссю і лічым сябе яе дзецьмі, то мы павінны мець
сваё нацыянальнае і духоўнае аблічча.
А гэта аблічча пачынаецца з мовы. ..
Роднае слова, родны поціск рук, родны позірк, родная бярозка і далонь… Калі
чалавек здольны адчуць усю глыбіню гэтых паняцццяў, ён грамадзянін і ў больш
шырокім сэнсе таксама, - пісала аўтар у адным з лістоў у раённую газету.
Тамара Чабан –
літаратурны крытык
Нарадзілася
31.05.1952 годзе ў вёсцы Чабаны Глыбоцкага раёна Віцебскай вобласці ў сялянскай сям’і.
Скончыла філалагічны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта ў 1974
годзе. Выкладала беларускую мову і літаратуру
ў Ветрынскай сярэдняй школе
Полацкага раёна.
З 1978 года жыла ў Мінску. Працавала старшым карэктарам у выдавецтве
"Навука і тэхніка”. Скончыла завочна аспірантуру пры кафедры беларускай
літаратуры БДУ у 1980 г.
З 1981 года – навуковы супрацоўнік Інстытута літаратуры імя Янкі Купалы
АНБССР. Кандыдыт філагагічных навук : Сябра СПСССР з 1988 г.
Памерла
20.03.1992 г.
Выступіла ў друку як крытык і
літаратуразнаўца ўпершыню ў 1976 годзе.
( газета "Літаратура і мастацтва”). Аўтар кніг пра паэзію "Крылы
рамантыкі” ( 1982), "Сучасная паэзія і фальклор” ( з Я.Гарадніцкім, 1988)
Т.Чабан "Песні беларускай валадар”
"Народная песня на працягу свайго
шматвяковага існавання выпрацавала і такія мастацкія формы, якім было цяжка
поўнасцю раскрыцца ў рамках фальклорнай эстэтыкі і якія рэалізаваліся ў
лірычнай паэзіі, часткова ў прозе.”
(Т.Чабан "Сучасная паэзія і
фальклор”)
"У паэме Казіміра Камейшы "Посах” недахоп індывідуалізацыі,
псіхалагізму, "замяшчаецца
сімвалічнасцю вобраза Язэпа Драздовіча, у якім увасобіўся вандроўніцкі,
непрыкаяны лёс беларускага мастацтва”.
(Т.Чабан "Мара пра эпас”)
Алесь Жыгуноў
Такая выпала дарога,
Такія сцежкі нас вялі,
Што забываючы пра Бога,
Усё ж да Бога мы прыйшлі.
Я, зразумела, больш пра душы,
Не пра нябёсы і Хрыста
Як Бога ў сабе парушыў,
То гэта брат мой – дабрата.
Алесь Жыгуноў
Алесь Міхайлавіч Жыгуноў нарадзіўся
27 лютага 1954 года ў вёсцы Тройца Шклоўскага раёна Магілёўскай вобласці. У
1976 годзе скончыў Беларускі дзяржаўны
ўніверсітэт імя У.І.Леніна.
Працаваў настаўнікам на Глыбоччыне, з
1980 года быў карэспандэнтам-арганізатарам раённага радыё, зараз працуе ў
рэдакцыі газеты "Веснік Глыбоччыны”. Друкуецца з 1972 года.
Аўтар паэтычных зборнікаў "Матчына вышыванка” (1984 г.), "Мая Тройца”
(1993), зборнік дзіцячых вершаў "Дзе начуе апетыт” (1994), "Пагавары са мной
пра восень” (2004), "Ля цяпельца зары” ( 2009).
А.Жыгуноў – лаўрэат прэміі камсамола Віцебшчыны за кнігу "Матчына вышыванка”,а за зборнік вершаў "Ля цяпельца зары”
удастоены другой прэміі "Сярэбраны купідон” рэспубліканскага літаратурнага
конкурсу. А. Жыгуноў - лаўрэат абласной літаратурнай прэміі імя Уладзіміра Караткевіча,
прэміі часопіса "Маладосць”.
У 1982 годзе – член Саюза пісьменнікаў СССР і Беларусі.
Ганна Зінкевіч
Яго не часта цэняць,
Толькі судзяць,
Хоць у адказе ён
за ўвесь сусвет
Святы і грэшны –
хай ён з намі будзе
Дзівак ад роду,
а душой паэт.
Ганна Зінкевіч
Ганна Браніславаўна Зінкевіч
нарадзілася ў вёсцы Догі Шчучынскага раёна Гродзенскай вобласці. Закончыла
філфак Гродзенскага педагагічнага інстытута імя Янкі Купалы. Працуе настаўніцай
роднай мовы і літаратуры ў Мярэцкаўскай
школе з 1977 года.
Вершы друкаваліся ў раённай і абласных газетах, у рэспубліканскім перыядычным друку ( "Чырвоная змена”,
"Літаратура і мастацтва”, "Настаўніцкая газета”, "Родная прырода”), а таксама ў літаратурных альманахах "Дзвіна” і "Край”.
У 2006 годзе выйшаў першы зборнік паэтэсы "Шляхам любові", з гэтага часу
яна з’яўляецца членам Саюза пісьменнікаў
Беларусі.
Навошта думаць, што часова
У гэты свет прыходзім мы
Жыве ў вяках народа мова –
Крыніца чыстае душы
***
Колькі добрых людзей
З намі побач жыве,
Колькі светлых надзей
Дзень наступны нясе
***
Месяц і жоўтая лотаць
Хваляй закалыханыя
Сніцца дзіравай лодцы
Возіць яна закаханых
Людміла Андзілеўка
- празаік
Людміла
Андзілеўка шчодра і багата надзеленая ад
прыроды як жаноцкасцю, так і
талентамі…Яна – і музыкант, і мастак. і празаік.
Людміла Фёдараўна Андзілеўка нарадзілася
13 лютага 1958 года. Менавіта ў той час бацькі
намерыліся перабрацца з вёскі ў горад. Так што Людміла фактычна была
глыбачанкай, хоць ў пашпарце значыцца вёска Шыпы, дзе фармальна яшчэ
заставаліся прапісанымі бацькі.
Людміла Фёдараўна ўспамінае:
-
Я ніколі не жыла ў Шыпах і
ўсё ж…Менавіта адтуль мая першая кніжка,
з тых мясцін, з тых каранёў. На хутары ( пара кіламетраў ад вёскі) жыла сям’я
маёй цёткі Ніны, у якой я правяла значны час свайго дзяцінства.
Пасля заканчэння СШ № 1 г. Глыбокае Л.Ф.Андзілёўка – студэнтка Наваполацкага
музычнага вучылішча.
З 1977 года пачала працаваць выкладчыкам Падсвільскай музычнай
школы і завочна вучыцца у Мінскім інстытуце культуры. Пасля заканчэння якога ў
1989 годзе стала сур’ёзна займацца жывапісам.
З 1994 года друкуецца ў розных
часопісах.
З 2002 года - член Саюза пісьменнікаў Беларусі
Філасафізмы
Людмілы Андзілеўкі
ü Няма розніцы, на якой мове размаўляюць, абы людзі разумелі адзін аднаго.
Сябе ж зразумець магчыма толькі на роднай мове
ü Ці ёсць што больш нуднае, чым празмернасць цудаў?
ü Не дзеляцца людзі на харошых і дрэнных, дзеляцца на розных
ü Каб можна было ўсё патлумачыць, не патрэбна было б мастацтва.
Фама Ляшонак (Тамаш Загорскі) 1935-2004
А мне ў жыцці, мой кут бацькоўскі, трэба
Не пачуцце
ўзаемнасці, о не! –
Каб той, другі,
каму адкрыеш неба,
Любіў цябе яшчэ болей за мяне.
Т.Ляшонак
Тамаш Ляшонак (Фама Васільевіч Ляшонак)
нарадзіўся 5.09.1935 года ў вёсцы Загор’е Глыбоцкага раёна. Пасля заканчэння
сярэдняй школы служыў у арміі, вучыўся ў тэхнічным вучылішчы, затым працаваў і
завочна вучыўся ў Беларускім інстытуце
механізацыі сельскай гаспадаркі. Па прафесіі – інжынер-электрык.Пазней
узначальваў Глыбоцкае міжраённае аддзяленне прадпрыемства "Энерганогляд”, што
ўваходзіць у ВА "Віцебскаэнерга”.
Вершы пачаў пісаць яшчэ ў
школе. Але друкавацца пачаў толькі ў 90-х гадах XX стагоддзя. Неаднаразова творы Т.Загорскага
( Ф.Ляшонка) змяшчаліся ў раённым, абласным друку, у часопісе "Вожык”,
гучалі на рэспубліканскім радыё. У 1995
годзе ў выдавецтве "Мастацкая літаратура” выйшаў першы зборнік вершаў
"Запознены дар”. Як адзначыў ў прадмове да зборніка Мікола Федзюковіч, што
Ф.Ляшонак у сваіх творах "настойліва падкрэслівае, што галоўны абавязак
сённяшняй паэзіі – як ніколі, быць духоўнай апорай для людзей. Гаворыць на
поўны голас аб тым, што дорага для нас – аб Радзіме, аб нашых думках і
клопатах, аб мужнасці і любові”.
Знаёмства праз газету і
супрацоўніцтва з кампазітарам з Магілёўшчыны Міколам Яцковым прывяло да
стварэння шматлікіх песень. У 1997 годзе выдадзены нават сумесны зборнічак песень "Гронка бэзу”. У
гэтым жа годзе ў серыі "Бібліятэка часопіса "Маладосць” выйшла кніга Ф.Ляшонка
"Сустрэча”, у якой надрукавана паэма "Голас даўніны”. Пасля смерці ў 2005 годзе
выдадзены зборнік "Апошні лістапад”. Як адзначыў В.Гарановіч у прадмове да
кнігі "Гэта бескампрамісная грамадзянская пазіцыя, пранікнёны лірызм, шчаслівыя
і пакутныя хвіліны перажытага ўсць падсумаванне творчага і жыццёвага шляху
чалавека і паэта Фамы Ляшонка.
Я рукі тыя, лепшыя на свеце,
За час жыцця аддзячыць не змагу…
І вось таму лічу сябе да смерці
Перад сваёй матуляў у даўгу.
