Каталог Артыкулаў

Дынаміка колькасці насельніцтва

         У 1897 годзе тэрыторыя сучаснага Глыбоцкага раёна знаходзілася ў Дзісненскім павеце Віленскай губерні. У склад тэрыторыі ўваходзілі воласці: Вярхнянская, Глыбоцкая, Залеская, Пліская, Празароцкая, Чарневіцкая, часткова Лужацкая (сельскія таварыствы Парэчаўскае і Якубенскае) і Луцкая (сельскія таварыствы  Казлоўскае, Мосарскае).

Новае адміністрацыйна-тэрытарыяльнае дзяленне пасля ўз’яднання Заходняй Беларусі з БССР восенню 1939 года прывяло да ўтварэння абласцей, раёнаў і сельскіх саветаў.

         Сярод 5 абласцей, створаных на тэрыторыі Заходняй Беларусі - Вілейская, г. Вілейка, утвораная 04.12.1939г., уключала Дзісненскі павет. 15.01.1940 года ўезды ліквідаваны. Створаны раёны Глыбоцкі і Пліскі, якія аб’ядналіся ў Глыбоцкі раён 25.12.1962 года.

         Адміністрацыўна-тэрытарыяльныя пераўтварэнні ажыццяўляліся на пэўнай прававой аснове, фарміраванне  сучаснай тэрыторыі Глыбоцкага раёна завяршылася 12.02.1965.

         Паводле перапісу  1897 года ў сучасных межах Глыбоцкага раёна пражывала 54 730 чалавек.

         У перапісных лістах аб выніках перапісу па кожнай воласці меліся  звесткі. Напрыклад,” Глыбоцкая воласць. Сельскія таварыствы:   1) Беразвецкае, 2) Вінцэнтаўскае, 3) Глыбоцкае 1-е,             4) Глыбоцкае 2-е, 5) Жукоўскае, 6) Заборскае, 7) Кашталянаўскае,      8) Каралевіцкае, 9) Ластавіцкае, 10) Літоўскае, 11) Азярэцкае,             12) Шарабайскае, 13) Шунеўскае. Адрас валаснога ўпраўлення; паштова-тэлеграфная кантора Глыбокае. Земскі Начальнік 6 участка, Судзебны следчы 3 участка, Сельскі ўрачэбны ўчастак 1, Стан 1.Сялянскай надзельнай зямлі 17641 дзесяцін, нязручнай – 1226 дзес., леса – 154 дзес.). Добранабытай 2865 дзес.( нязручнай – 316 дзес., леса – 213 дзес). Прыватнаўладальніцкай зямлі – 9177 дзесяцін. Глеба ў большай частцы воласці сугліністая, у астатняй – супясчаная. Праз воласць праходзіць Балагое-Сядлецкая чыгуначная дарога і Свянцянскі пад’язны пуць. Азёры ў воласці: Вялікае, Беразвецкае і Глыбокае.” Населеныя пункты валасцей запісаны ў алфавітным парадку з наступнымі дадзенымі.Напрыклад, "Бараны,в., Жых. 186 (102 м. 84 ж), дзес. 270, 33 …, ст. чыг.дарогі Глыбокае 8 вёрст”.                                                                                                

Колькасць  насельніцтва Глыбоцкага раёна па валасцях

(1897 год)

          Агульныя звесткі аб выніках перапісу насельніцтва 1897 года  апублікаваны ў 1905 годзе ў  89 тамах, 119 кнігах пад агульнай назвай "Першы ўсеагульны перапіс насельніцтва Расійскай імперыі 1897 года”.

         Паводле ўмоў Рыжскага мірнага дагавора 18 сакавіка 1921 года Дзісенскі павет Віленскага ваяводства, а разам з ім Глыбоччына ўвайшлі ў склад Польскай дзяржавы. Адміністрацыйны цэнтр Дзісенскага павета знаходзіўся ў Глыбокім. За "польскім часам” значна вырасла колькасць насельніцтва г. Глыбокае, а таксама прыгарадных вёсак і Падсвілля. Чорную старонку у летапіс Глыбоччыны прынесла Вялікая Айчынная вайна.

         3 ліпеня 1944 года савецкія войскі вызвалілі горад Глыбокае. На момант вызвалення ў Глыбоцкім раёне налічвалася 269 населеных пунктаў, у якіх пражывала 26629 чалавек.

         Па гораду значыцца (згодна спісу насельніцтва па Глыбоцкаму гарсавету) наступная статыстыка:

         За 1941-1944 гг. у горадзе знішчана звыш 5800 чалавек і вывезена ў Германію звыш 600.  Даваеннай колькасці насельніцтва Глыбоччына дасягнула ў 70-ыя гады ХХ стагоддзя.                                       

         Асаблівасцю Глыбоцкага раёна з’яўляецца адсутнасць тэндэнцыі ўстойлівага росту колькасці насельніцтва. Напрыклад, у канцы ХІХ стагоддзя  колькасць насельніцтва рэгіёна  54730 чалавек, што складала 3, 68% ад колькасці насельніцтва Віцебскай вобласці, а ў 2009 годзе – 41043 чалавек – 3,33%.

Дынаміка колькасці насельніцтва Глыбоцкага раёна

(у сучасных межах, тыс. чал.)

         У Глыбоцкім  раёне, як у вобласці і рэспубліцы, назіраецца паступовае змяншэнне колькасці насельніцтва, звязанае са зніжэннем нараджальнасці і ростам смяротнасці. Асабліва моцна выражаны працэсы змяншэння натуральнага прыросту насельніцтва ў сельскай мясцовасці.